بنام خدا
|
||
|
||
| |
||
| سورنا لطفي‌نيا : | ||
|
پل گاومیشان از آثار تاریخی و ملی استان ایلام، که سازه‌ای نیمه‌ویرانه از گذشته بوده، هر روز بر ويرانی اش افزوده می‌شود.
اين پل بر روی رودخانه «سیمره» در شهرستان «دره شهر» در گستره‌اي به نام گاومیشان و بر سر یکی از راه‌های فرعی راه ابریشم ساخته شده است و در سال 1377 به شماره 2222 از سوي سازمان میراث فرهنگی کشور، در آثار ملی کشور به نام استان ایلام، ثبت شده است. رودخانه سیمره و چشم‌اندازهای زیبايش در کنار پل تاریخی گاومیشان این محل را یکی از گردشگاه‌هاي مردم استان و دیگر استان‌های کشور كرده است. بر پايه‌ی ديدگاه‌های گوناگون نام این پل برگرفته از «گومیشه» یعنی جای پرورش گاو است اما بسياري نیز نام این پل را «گاماسا» می‌دانند و براين باورند كه، «گاماسا» از دو واژه‌ی «گا» یعنی گاو و «ماس» به معنی ماهی ساخته شده است.  شوربختانه در کنار این پل تاریخی هیچ‌گونه امکانات گردشگری نيست و نام ايلام نيز از روی تابلوي ميراث‌فرهنگی پاک شده است. در تابلو نوشته شده است «هر گونه دخل و تصرف و تجاوز به حریم بنای تاریخی پل گاومیشان ممنوع و پیگرد قانونی دارد» حال آن‌که این پل تاریخی هيچ حريمی ندارد و هیچ گونه حفاظی برای جلوگیری از ويرانی وجود ندارد. پل تاریخی گاومیشان نشان می‌دهد، روزگاری آب رودخانه «سیمره» بسيار بالا بوده است و برای این‌که بتوان به آن‌سوي رودخانه رفت، این پل بسیار بزرگ، فنی و پیچیده ساخته شده است. پل تاریخی گاومیشان از پنج چشمه بزرگ به درازاي 175 متر و پهناي گذر 8.20 سانتی متر با قلوه‌سنگ و آجر و ملات و گچ نیم‌کوب ساخته شده است و امروزه تنها یکی از این چشمه‌ها سرپا است. بخش‌هايي از این پل در سال 1334 مهي(:قمری) به شوند(:دليل) زمين لرزه نابود شد. ریختن سنگهای پل، زیبایی‌های پل گاومیشان را كمرنگ كرده و یادگاری نوشتن و ریختن زباله، كه كاري هميشگي در آثار تاریخی استان ایلام شده است در این اثر نیز به چشم مي‌خورد. در بخش‌هايي از پل تاریخی گاوميشان سنگ‌ها روز به روز کمتر می‌شوند و بخش‌هايي که سال‌های گذشته بهسازي شده است باز دچار ويراني شده است.
پایه‌ها و تکیه‌گاه‌های اصلی پل مدور و قطور است و مصالح آن از سنگهای مکعبی بزرگ و تراشیده در ابعاد مساوی است که به گونه‌ي "رگ چین" به روی هم چیده شده‌اند و پایه اصلی پل را به وجود آورده است. داخل پایه‌ها نیز از قلوه سنگ و ملاط گچ پر شده و مصالح پل سنگ و ملاط گچ و در سقف تاق‌ها از آجر است، که همگی در پیچیدگی این پل نقش دارند. تاق‌های جناغی، دالان‌ها و راهروها همگی از آجرهایی به ابعاد 20 در 25 سانتی متر ساخته شده است و نمای این پل تاقچه‌های بسته و باز و موج شکن‌هایی دارد که به وسیله راهروها با چند پل به هم پيوند می‌شوند که این نیز حتا امروزه بسیار مهندسی به چشم می‌رسد. وجود پله‌ها در میان دالان ستونی میانی، بازگوكننده‌ي این است که این پل تنها یک پل نبوده و با توجه به راهروها‌ی دروني، پلکان و … به عنوان کاروانسرا از آن براي سر پناه به هنگام گذر سود مي‌برده‌اند. از روزگار ساسانیان تا قاجاریان، بهسازي‌هايي بر روی آن انجام گرفته است.
|
نظرات شما عزیزان:
ارسال توسط سورنا
آخرین مطالب
تبادل لینک هوشمند 