در شمال جزیره‌ی کیش، آثاری دیده می‌شود که یادگاری از شهر باستانی، حریره است. دوران طلایی شهر حریره‌ی کیش از سال 367 تا 912مهی(:هجری قمری) بوده است. گستردگی این شهر باستانی 120 هکتار است. براساس نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده، محوطه‌ی باستانی حریره، از مجموعه‌ی ساحلی و خانه‌ی اعیانی، حمام، مسجد و قنات‌های کهن تشکیل شده است و این بخش در نخستین روز شهریور سال ١٣٧٦ به شماره‌ی 1886 در سیاهه‌ی آثار ملی به ثبت رسید.

 آن‌چه از شهر حریره برجای مانده‌است در راستای ساختمان‌های بندرگاه دیده می‌شود. گستره‌ی پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های شهر کهن حریره، نزدیک به ۱۲۰ هکتار گستردگی دارد و روزگاری شهری بزرگ و آباد در منطقه بوده است.
  بندر شهر تاریخی حریره، یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برون‌گرا بوده و از معماری دفاعی و درون‌گرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی‌ترین و معقول‌ترین انتخاب بوده چرا که ساحل صخره‌ای آن از سطح دریا نزدیک به ده متر بلندتر است. وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد، همچنین دریای آرام‌تری از دیگر کرانه‌ها و ساحل‌های جزیره، خود شوند شکل‌گیری شهر در ساحل شمالی شده است.
  خانه‌ی اعیانی یادآور خانه‌های چند خانوار در روزگار کهن است که درون فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمونه‌های کهن مسکن جمعی در کناره‌ی خلیج فارس به شمار می‌آید. افزون‌بر گستردگی خانه و فضاهای گوناگون آن، کاشی‌های ستاره‌ای شکلی در این خانه به دست آمده است. این کاشی‌ها همانند کاشی‌هایی است که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران مانند تخت‌سلیمان و سلطانیه است. گمان آن می‌رود که این ساختمان برای یکی از ثروتمندان کیش بوده است.
  بخش کارگاهی و صنعتی این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناخته‌ای است. مجموعه کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های گوناگون در گوشه و کنار، مجموعه‌ی بسیار جالب و نادری را تشکیل می‌دهد که هنوز کارکرد آن‌ها روشن نیست، اما گمان می‌رود که با کارهای صیادی از جمله صید ماهی، مروارید و مرجان در ارتباط مستقیم باشد و برای دسترسی آسان‌تر به دریا ساخته شده است. شاید هم بتوان گمان برد که این راهروها و کانال‌ها راه‌هایی مخفی بوده که هنگام هجوم و حمله‌ی اهالی شهری  از آن‌ها استفاده می‌کردند.
  مجموعه‌ی حمام ۵۰۰ مترمربع گستردگی دارد. این حمام دو خزینه‌ی کوچک و بزرگ دارد. باستان‌شناسان بر این باورند که این حمام را می‌توان از کهن‌ترین حمام‌های ایرانی دانست که در کاوش‌های باستان‌شناسی کشف و شناخته شده است.

  یاری‌نامه: خبرگزاری میراث فرهنگی

 فردوسی در شاهنامه، هندی‌ها را پدیدآورنده‌ی بازی شطرنج می‌داند و چنین می‌گوید که در زمان خسرو انوشیروان ساسانی، فرستاده‌ی شاه هند بازی شطرنج را به ایران آورد و از دانایان ایرانی خواست که راز این بازی را بگشایند.  سرانجام‏، بزرگمهر، وزیر خردمند انوشیروان، به راز شطرنج پی بُرد و آن را به‌درستی بازی کرد.اما شگفت است که این داستان شاهنامه، با همه‌ی گیرایی و کشش‌های داستانی که دارد، افسانه‌ای است و ایرانیان بسیار پیشتر از روزگار خسرو انوشیروان شطرنج را می‌شناختند و چه بسا خود پدیدآورنده‌ی این بازی بوده‌اند.

٣٠٠ سال پیش از انوشیروان هم شطرنج را می‌شناختیم

 کهن‌ترین سندی که در آن از واژه‌ی شطرنج سخن رفته است، «کارنامه‌ی اردشیر بابکان» نام دارد. این کتاب در سال ٦٠٠ میلادی به زبان پهلوی نوشته شده است. در آن‌جا می‌خوانیم که در زمان اردوان پنجم، واپسین پادشاه اشکانی(٢١٦- ٢٢٦ میلادی)، درباریان ایران شطرنج بازی می‌کردند. اردوان از دانایان دربار خواسته بود که آیین شکار و چوگان و چترنگ(شطرنج) و دیگر هنرها را به اردشیر بیاموزند. بنابراین، دست‌کم ٣٠٠ سال پیش از روزگار انوشیروان ساسانی، ایرانیان شطرنج را می‌شناخته‌اند. از این‌رو، روایت شاهنامه درباره‌ی پدیداری شطرنج و چگونگی آشنایی ایرانیان با آن، نمی‌تواند درست و پذیرفتنی باشد.
  افزون بر «کارنامه‌ی اردشیر بابکان»، ٢ نوشته‌ی دیگر به زبان پهلوی در دست هست که هر دو به شطرنج و بازی نرد پرداخته‌اند و درباره‌ی این دو بازی آگاهی‌های بسیاری به‌دست داده‌اند. نخست کتاب کوچکی است به نام «ماتیکان شترنگ(چیترنگ)» است و دیگری «چارشن شترنگ»(گزارش شطرنج).

 آیا شطرنج را هندی‌ها پدید آوردند؟
  در بیشتر دانش‌نامه‌ها و کتاب‌ها چنین آمده است که بازی شطرنج ساخته‌ی هندی‌ها است و از سرزمین آن‌ها بود که این بازی به گوشه و کنار جهان راه یافت. اما چنین برداشتی، با اسناد کهن تاریخی هم‌خوانی ندارد. چرا که کهن‌ترین سندی که از پدیداری شطرنج در هند در دست هست، ٣٠٠ سال پس از «کارنامه‌ی اردشیر بابکان» نوشته شده است. پس ایرانیان بسیار پیشتر از هندی‌ها شطرنج را می‌شناختند.
  دیرینه‌ترین نوشته‌های هندی درباره‌ی شطرنج، یکی «حکایت سوباندهو» است که در سالیان نخست سده‌ی ٧ میلادی نوشته شده است؛ و دیگری «داستان بانا» است که نگارش آن به همان سده‌ی ٧ می‌رسد. در «حکایت سوباندهو» تنها به مُهره‌های شطرنج اشاره شده است و در «داستان بانا» از آموزش شطرنج در زمان یکی از پادشاهان بخش شمالی هندوستان سخن رفته است.

 آشنایی ایرانیان با بازی شطرنج، به روایت شاهنامه
  با همه‌ی این‌ها، داستان فرستادن شطرنج به ایران و رازگشایی آن از سوی بزرگمهر، از دل‌انگیزترین داستان‌های بخش تاریخی شاهنامه به‌شمار می‌رود. در آن‌جا می‌خوانیم که «رای» هند، فرستاده‌ای به دربار خسرو انوشیروان راهی می‌کند و پیشکش‌هایی گرانبها برای شاهنشاه ایران می‌فرستد. همراه پیشکش‌ها، تخته و مُهره‌هایی بود. شاه هند نوشته بود که اگر خردمندان دربار ایران راز این بازی را دریافتند و درست به جای آوردند، ما باج و خراجی که شاه فرموده است به دربار ایران خواهیم فرستاد. اما اگر در برابر دانش ما تاب نیاوردید و در این آزمون شکست خوردید، شما باید به ما باج بپردازید.
  فرستاده‌ی رای هند صفحه‌ی شطرنج و مُهره‌های ٢ رنگ آن را، که سفیدش از عاج و سیاه آن از چوب ساج ساخته شده بود، نزدیک انوشیروان گذاشت. شاه پس از چندی نگریستن به آن، از فرستاده‌ی رای هند درباره‌ی تخته‌ی شطرنج و مُهره‌های آن پرسش‌هایی کرد. سپس یک هفته زمان خواست تا راز این بازی را بگشاید و به او گفت که روز هشتم برای گرفتن پاسخ خود به دربار بیاید.
  انوشیروان آن‌گاه دانایان دربار را فراخواند و تخته‌ی شطرنج را در میان گذاشت و درباره‌ی شیوه‌ی چیدن مُهره‌ها با آن‌‌ها به رایزنی پرداخت. اما هیچ‌کدام نتوانستند راز این بازی را بیابند. سرانجام پس از گذشت چند روز، همه با چهره‌هایی گرفته دربار را ترک کردند.
  هنگامی که بزرگمهر به دربار آمد و شاه را گرفته و تلخ‌کام دید، از او پرسید که چه دشواری پدید آمده است؟ انوشیروان داستان فرستاده‌ی رای هند را به او گفت. بزرگمهر پاسخ داد که راز این بازی را خواهد گشود:
  به کسرا چنین گفت کای پادشاه/ جهاندار و بیدار و فرمانروا
  من این نغز بازی به‌جای آورم/  خرد را بدین رهنمای آورم
  تنها یک روز و یک شب پس از آن، بزرگمهر خردمند به راز بازی شطرنج پی بُرد. سپس از شاه درخواست که فرستاده‌ی رای را نزد خویش بخواند تا راه و رسم بازی را ببیند. بزرگمهر در برابر فرستاده‌ی رای، همه‌ی مُهره‌های شطرنج و جایگاه هریک را بازگفت.    انوشیروان از دانایی و خرد بزرگمهر چنان شادمان شد که جامی پُر از گوهر شاه‌وار و اسبی با زین و برگ به او داد و وزیر دانشمند خود را آفرین‌ها گفت. درحالی‌که فرستاده‌ی شاه هند، سخت شگفت‌زده شده بود:
  غمی شد فرستاده‌ی هند سخت/ بماند اندر آن کار‏ٌٍِ‏ًَ‏‎ هشیار بخت
  شگفت اندر آن مرد جادو بماند/ دلش را به اندیشه اندر نشاند
  که: «این تخت شطرنج هرگز ندید/ نه از کاردانان هندی شنید،
  چگونه فراز آمدش رای این؟/ به گیتی نگیرد کسی جای این!».
  در نوشته‌های پهلوی نیز داستانی همانند داستان شاهنامه آمده است، با این افزوده که پس از آن‌که بزرگمهر راز شطرنج را گشود، فرستاده‌ی هند ٣ دست با او بازی کرد و در هر ٣ بار بزرگمهر پیروز شد. فرستاده‌ی شاه هند، ناگزیر توانایی و هوش او را ستود. اما در شاهنامه از بازی میان بزرگمهر و فرستاده‌ی هندی سخنی نرفته است.

 شیوه‌ی بازی شطرنج در گذشته
  این نیز گفتنی است که در گذشته شیوه‌ی حرکت برخی از مُهر‌ه‌ها و جای آن‌ها با شطرنجی که اکنون بازی می‌شود، تفاوت اندکی داشت. در آغاز بازی، شاه سفید در خانه‌ی سفید و وزیر سفید در خانه‌ی سیاه بود. امروز وارون آن بازی می‌شود. در گذشته وزیر، تنها یک خانه می‌توانست حرکت کند. اما امروز هرچند خانه که بخواهد. حرکت مُهره‌ی فیل نیز در گذشته با امروز تفاوت می‌کرد و تنها ٣ خانه می‌توانست پیش برود.

  یاری‌نامه‌ها:
  آگاهی‌های تاریخی این جُستار برگرفته از کتاب: «سیر شطرنج ایران در جهان» نوشته‌ی عبدالحسین نوابی(انتشارات شباویز- ١٣٧٨) است. یاری‌نامه‌های دیگر: «آفرین فردوسی» نوشته‌ی دکتر محمد جعفر محجوب(انتشارات مروارید- ١٣٧١)؛ جستار «بررسی تطبیقی روایت شطرنج و نرد در شاهنامه‌ی فردوسی با روایت مشابه در متون پهلوی» نوشته ی لیلا جانی(در کتاب «هزارمین سال سرایش شاهنامه‌ی فردوسی»- دانشگاه آزاد، ١٣٩٠).

٢٢  امرداد ماه یادآور درگذشت علی سامی – پژوهنده، نویسنده و باستان‌شناس نامدار ایران- است. او پس از سپری كردن زندگی سخت‌كوشانه و پربار، در ٨٠ سالگی چشم از جهان فرو بست. خاندان سامی، در تاریخ و فرهنگ فارس نام و آوازه‌ی سزاوارانه‌ای داشته‌اند. ٤ نسل پیشین این خاندان، از سرآمدان دانش و فرهنگ زمان خود بودند و در بنیان‌گذاری خدمات فرهنگی، از پیشگامان به‌شمار می‌آمدند.
  «ملاآقا بابا»، از دانشمندان و سخنوران سده‌ی سیزدهم مهی، از نخستین چهره‌های نامور خاندان سامی است. «آقا بزرگ سامی» نیز از دیگر سرشناسان و دانشمندانی است كه نام این خاندان را پرآوازه ساخته است. آقا بزرگ را از پیشگامان جنبش آزادی‌خواهی فارس و از چهره‌های فرهنگی برشمرده‌اند. او ٤٠ سال در دبیرستان‌های فارس سرگرم آموزش ادبیات فارسی بود. افزون بر این‌كه در نقاشی و مینیاتور نیز به هنرمندی و استادی شناخته می‌شد.
  علی سامی، فرزند آقا بزرگ، در سال ١٢٨٩ خورشیدی در شیراز و در خانواده‌ای كه خاستگاه کازرونی داشتند، دیده به جهان گشود. پس از گذراندن آموزش‌های مقدماتی، سرگرم فراگیری  تاریخ، ادبیات و باستان‌شناسی شد و هم‌زمان با آن، به‌كار فرهنگی و آموزش پرداخت. بدین‌گونه او دانش‌اندوزی و كار را درهم‌ آمیخت تا گستره‌ی آموخته‌هایش فراتر از كتاب‌های درسی و دانشگاهی باشد. از آن پس كارهای گوناگون فرهنگی را یکی پس از دیگری بر دوش گرفت و در هر کدام بنیان‌گذار خدمات اثرگذاری شد. برجسته‌ترین كار اداری او فرنشینی اداره باستان‌شناسی فارس و نیز فرنشینی بنگاه علمی و كاوش‌های تخت‌جمشید بود. افزون بر این‌كه در پاسارگاد نیز دست به پژوهش‌‌های باستان‌شناسی زد و تپه‌های پیش از تاریخ پیرامون مرودشت را كاوش كرد. خدمات او در زمینه‌ی باستان‌شناسی، بازه‌ی زمانی  ١٣١٨ تا ١٣٤٠ را دربرمی‌گیرد. كشف سر شاهزاده‌ی هخامنشی، كه از سنگ لاجورد ساخته شده است، و نیز بشقاب سنگی به خط آرامی، بخشی از یافته‌های باستان‌شناسی اوست. در سال ١٣٥٠ نیز مرمت آرامگاه كورش بزرگ به سرپرستی او انجام شد. همكاری در مرمت حافظیه، سعدیه و آرامگاه شاه‌شجاع، از دیگر كارهای اوست.
  سامی، در زمان فرنشینی اداره‌ی باستان‌شناسی، كارهای درخوری در بخش کاوش‌های علمی و پژوهش‌های باستان‌شناسی و بازسازی تکایا و آثار باستانی انجام داد. به‌ویژه کاوش‌های مهم او در تخت جمشید و مرمت مدرسه‌ی خان و بازسازی تکایا و آرامگاه‌های بزرگان و عرفای شیراز، درخور یادآوری جداگانه است. گزارشی از پژوهش‌ها و كاوش‌های او در کتاب «گزارش‌های باستان‌شناسی»(جلدهای ٢ و٣) آمده است. از سخنرانی‌های سامی در نشست‌ها و كنگره‌های علمی و دانشگاهی ایران و خارج از كشور نیز باید یاد كرد. به همین‌گونه كتاب‌ها و جستارهایی كه او فراهم آورد، در پیشبرد پژوهش‌های باستان‌شناسی و شناخت تاریخ باستانی ایران، بسیار اثرگذار و راهگشا بود.
  شادروان علی سامی سال‌های بازنشستگی را به آموزش در دانشگاه شیراز و پژوهش و نوشتن گذراند. از آثار او، كه ٣٠ جلد كتاب را دربرمی‌گیرد، این نام‌ها یادكردنی است: «پارس در عهد باستان»، «تمدن هخامنشی»(٣ جلد)، «تمدن ساسانی»(٢ جلد)، «مقام دانش در ایران باستان»، «خط و تحول آن در شرق باستان» و «آثار باستانی جلگه مرودشت». كتاب «روزها و یادها»، از واپسین آثار سامی، نیز بازگویی از یادمان‌ها و خاطرات سالیان زندگی و خدمات فرهنگی اوست. سامی دارای دكترای افتخاری باستان‌شناسی از دانشگاه آزاد آسیایی بود. او به پاس خدمات علمی خود، نشان درجه یك سپاس را از سوی وزارت فرهنگ پیشین و نشان درجه چهار كشوری را دریافت كرده بود. هموندی او در كنگره‌‌ی خاورشناسان، انجمن آسیایی و كنگره‌ی ایرن‌شناسان، گواه دیگری بر جایگاه برجسته‌ی او در دانش باستان‌شناسی و پژوهش‌های ایرانی است.

 بنای کهن گنجینه‌ی «میاندوآب» در استان آذربایجان غربی در سال 1346 خورشیدی گشایش یافت. بنای کنونی آن ساختمانی‌ست که در سال 1383 پس از بازسازی بنا و گسترش زیربنا در همان جای پیشین بازگشایی شد.
  گنجینه‌ی «میاندوآب» یک گنجینه‌ی باستان‌شناسی است که در آن به نمایش آثار دوره‌های هزاره‌ی ششم پیش از میلاد (8000 سال پیش) تا دوره‌ی قاجاریه پرداخته شده است. اشیا این گنجینه از سنگ‌های ابسیدین، سفال، فلز، آجر، کاشی، شیشه، سکه است.
  تیغه‌های سنگی از جنس ابسیدین نمونه‌های نخستین ابزار برنده مانند چاقو هستند که مورد استفاده‌ی اقوام نخستین بوده است. «ابسیدین»، سنگ آتشفشانی سیاه رنگی است که در جاهای آتشفشانی به فراوانی هست. از این تیغه‌های سنگی برای بریدن و پاره کردن و در کارهای روزمره بهره می‌جسته‌اند.
  ظروف سفالین هزاره‌ی سوم، چهارم، پنجم و ششم پیش از میلاد که از بخش‌های «جلبر اسماعیل آباد» ، «تپه‌ی جلبر»، «تپه‌ی گیان نهاوند» و... به‌دست آمده‌اند نیز در این موزه هستند. این ظروف که با نقش‌های فراوان آراسته شده‌اند. هنرمند در کشیدن نقش‌ها، از طبیعت پیرامون آن دوره الهام گرفته است. نقش‌هایی که بر روی این ظروف کشیده شده‌اند مانند نقش بزکوهی، کوه، خورشید، پرنده و نی‌زار و... هستند. در این دوره خط هنوز کشف نشده بود و به همین شوند نقاشی بر روی ظروف بسیار مورد توجه بوده است.
  ظروف سفالی که به هزاره‌ی نخست و دوم پیش از میلاد می‌رسد (در آغاز مرحله‌ی کشف خط) بیشتر ظروف ساده و بی‌نقش است. ظروف خاکستری رنگ که ویژه‌ی این دوره و یکی از نمادهای دوره‌ی(:عصر) آهن بوده است. ظروف سفالین این دوره افزون بر رنگ خاکستری، سادگی و بدون نقش بودن ویژگی دیگری نیز دارند و آن الهام گرفتن از طبیعت در ساخت خود ظرف و فرم آن است که از نگاره‌ی منقار پرندگان به ویژه پرندگان دریایی مانند مرغ ماهیخوار و پلیکان استفاده شده است.
در هزاره‌ی نخست پیش از میلاد و در دوره‌ی هخامنشیان نیز ظروف کم و بیش به همان شکل پیشین کم‌نقش و بی‌نقش ساخته شده‌اند ولی رنگ سفال آن با دوره‌ی پیش از خودشان بسیار متفاوت است .
  یکی از مهم‌ترین ظروفی که بسیار مورد استفاده بوده ظروفی است که به شکل حیوانات و سر حیواناتی چون شیر، گاو و بز کوهی طراحی و ساخته شده است و در آن‌ها نمایش آیین‌های مذهبی، آیین‌های خاک‌سپاری و آیین‌های تشریفاتی مورد استفاده بوده است. این ظروف در باستان‌شناسی «ریتون» خوانده می‌شود.
  ظروف چینی در طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون، کاشی‌های لعابدار زیبایی نیز در این موزه به چشم می‌خورد. کتاب‌های خطی و قلمدان‌ها که از هنر کتابت سخن می‌گویند، اشیا و لوازم کارزار از جنس مفرغ از دیگر اشیا موجود در این گنجینه است که هر کدام گوشه‌ای از دست ساخته‌های هنرمندان این دوران را به نمایش می‌گذارد .
از دیگر اشیا این گنجینه، سکه‌هایی از دوران کهن است. جنس این سکه‌ها از نقره و مس و یک نمونه هم از جنس طلا است.

  یاری‌نامه:
  پورتال استان آذربایجان غربی

 نرم‌افزار چند رسانه‌ای «تمدن ایران، تخت جمشید» و «دُرج شاهنامه‌ی فردوسی»،  برخوانی دکتر جلال‌الدین کزازی از شاهنامه، ره‌آورد پنجمین نمایشگاه بین‌المللی رسانه‌های دیجیتالی بود. درباره‌ی این‌دو نرم افزار با طراحانش به گفت‌و‌گو نشستیم.
  شهرام حاج‌قربانی، مدیر مسوول موسسه‌ی داده‌های طلایی خلیج‌فارس، درباره‌ی نرم‌افزاری که موسسه‌ی او عرضه کرده است، گفت: «برای نخستین‌بار است که محیط تخت‌جمشید در یک نرم‌افزار بازسازی می‌شود و کاربر این امکان را می‌یابد تا درون بناهای تخت‌جمشید برود و همه‌ی گوشه کناره‌های آن را ببیند و به کمک راهنماهای شنیداری و متنی، و در بخشی به نام "واقعیت مجازی"، از نزدیک بیننده‌ی فضای پارسه باشد.»
به گفته‌ی حاج‌قربانی یکی از تازگی‌های نرم‌افزار«تمدن ایران، تخت‌جمشید» در امکان بهره‌جویی از پویا‌نمایی‌ها (:انیمیشن) است، بی‌آن که کاربر به کارت گرافیکی رایانه‌ای نیاز داشته باشد. به کمک این پویانمایی‌هاست که می‌توان به درون کاخ‌های تخت‌جمشید، راه یافت.
  مدیر مسوول موسسه‌ی داده‌های طلایی خلیج‌فارس افزود: «بخش دیگری نیز به نام "گذری بر تاریخ" به نرم‌افزار افزوده‌ایم. این بخش دربردارنده‌ی چکیده‌ای از تاریخ هخامنشیان در صد رویه است. هم‌چنین در بخش پویانمایی، برخی از رویدادها و جشن‌ها را که در تخت‌‌جمشید برپا می‌شد، بازسازی کرده‌ایم، همانند جشن نوروز و مهرگان و آیین دربار شاهان. رویدادهایی چون گشودن بابل به‌دست کوروش بزرگ یا آمدن اسکندر به ایران و رسیدن او به تخت‌جمشید، در این بخش آمده است. افزون بر این‌ها، کاربر می‌تواند متن کامل استوانه‌ی کوروش را با صدای استاد بهروز رضوی بشنود. این بخش‌ها، از گیرایی‌ها و دیدنی‌های نرم افزار است.»
  حاج‌قربانی درباره‌ی شیوه‌ی فراهم آمدن نرم‌افزار «تمدن ایران، تخت‌جمشید» با اشاره به این‌که سه سال بر روی این پروژه کار شده و هشت ماه پژوهش آغازین آن زمان برده است، گفت: «از کارشناس باستان‌شناسی نیز سود جسته‌ایم تا داده‌های تاریخی و باستان‌شناسی، درست و درخور اعتماد باشد.» 
  به گفته‌ی وی این نرم‌افزار، برگزیده‌ی جشنواره‌ی ایران‌شناسی، است و برای این که کاربران با کمترین هزینه آن‌را تهیه کنند در دو نوع، طراحی شده است. یکی از آن‌ها دو زبانه است که برای کاربران خارجی است و ٥٠دلار است؛ و دیگری نرم‌افزار تک‌زبانه‌ی فارسی است به بهای ٢٠ هزار تومان.
  «واقعیت مجازی»، «سفر به پارسه»، «انیمیشن» و «گذری بر تاریخ» بخش‌های چهارگانه‌ی نرم‌افزار «تمدن ایران، تخت‌جمشید» است.
  «درج شاهنامه» با صدای استاد کزازی
  موسسه‌ی فرهنگی «مهرارقام ایرانیان» نیز بازدید‌کنندگان را به شنیدن برخوانی دکتر جلال‌الدین کزازی از شاهنامه، در نرم‌افزار «دُرج شاهنامه» فراخوانده است. با این نرم‌افزار، کاربر می‌تواند شیوه‌ی درست و بی‌لغزش خواندن شاهنامه را بشنود و فرابگیرد. اگر هم به واژه‌ی دشواری برخورد، به کمک بخشی که به نرم‌افزار افزوده شده، معنای آن را بیابد. این کار با تایپ نام واژه امکان‌پذیر است. حتا می‌توان واژگان دلخواه، یا بیت‌ها را به سادگی یافت.
  حامد علی‌نژاد، راهنمای بازدیدکنندگان موسسه‌ی مهرارقام در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتالی، گفت: «برخوانی کزازی ٩٣١١ دقیقه است و واژه‌نامه‌ی آن نیز، که برگرفته از لغت‌نامه‌های دهخدا و معین است، دربردارنده‌ی ٢٥٠ هزار واژه و بیش از ٤٠٠ هزار معنی است که برای کاربران به آسانی دست‌یافتنی است. متن شاهنامه نیز برگرفته از ویرایش و گزارش استاد کزازی در کتاب ٩ جلدی "نامه‌ی باستان" است.»

 به گفته‌ی علی‌نژاد این موسسه پیش از این نرم‌افزار‌هایی به نام‌ «درج یک»  و «درج دو» عرضه کرده که درج یک، دربردارنده‌ی ٢٣ کتاب از سخنوران و نویسندگان ایران است. پس از چهار سال، دیوان ٧٨ شاعر به نرم‌افزار پیشین افزوده شده و به نام «درج دو» در اختیار کاربران گذاشته شده است. «درج سه» نیز ١٧٨ کتاب را در زمینه‌ی ادبیات ایران در اختیار کاربر می‌گذارد. افزون‌بر آن، بخش‌های سرگرم کننده‌ای همانند فال حافظ و جدول کلمات دارد و آوازهای استادان موسیقی ایران، مانند استاد شجریان، شهرام ناظری و داریوش رفیعی نیز به آن افزوده شده است. در نرم‌افزار دیگری، دیوان‌های شعری سخنورانی مانند رودکی، خیام، سعدی، نظامی و حافظ گنجانده شده است و کاربر می‌تواند همه‌ی دیوان آن‌ها را با صدای نرگس اصفهانی و امیر نوری بشنود. و البته تازه‌ترین کار این موسسه‌ نیز همان «درج شاهنامه» با صدای استاد کزازی است.

 پنجمین نمایشگاه بین‌المللی رسانه‌های دیجیتالی که کار خود را در مصلای تهران از ١٤ مهرماه آغاز کرده است، تا امروز ٢٣مهرماه برپا خواهد بود.

 تپه‌ی «زاغه» یکی از تپه‌های باستانی ایران است که در بخش جنوبی دشت قزوین در منطقه‌ی بویین‌زهرا جای گرفته است. این تپه به هزاره‌ی ششم و هفتم پیش از میلاد باز می‌گردد. این تپه در ١٣٧٧ خورشیدی به شماره‌ی ٢٠٧٧ در سیاهه‌ی آثار ملی ایران جای گرفت.
 نخستین بار دکتر«نگهبان» این تپه را حفاری و در مورد آن پژوهش کرد. در کل ۲۱ خانه از این تپه بیرون آمد. بیشتر بناهای «زاغه» از چینه و خشت بوده است و برای پوشش سقف آن‌ها از تیرهای چوبی استفاده شده است. شغل مردمان ساکن این تپه کشاورزی و دامداری بوده است.
  این تپه نزدیک به بیست هزار مترمربع گستردگی دارد. در نخستین پژوهش‌‌ها نشانه‌هایی از اجتماعات کشاورزی از آن بدست آمده است. این تپه جزو نخستین سکونت‌گاه‌های ایران می‌باشد.  پس از هزاره‌ی ششم میلادی این تپه کاملا خالی از سکنه شده است. گمان می‌رود که ساکنان آن به تپه‌ی «قبرستان» کوچ کرده و در آنجا مانده‌اند.
  گمان آن می‌رود که تپه‌ی «زاغه»، کهن‌ترین برجای مانده‌های باستانی را دارد. سفال‌های تپه‌ی «زاغه» به  رنگ قرمز یا نخودی بوده است و با سطحی  پردازش(:صیقل) یافته. این سفال‌ها بیشتر به کوشش سفالگران محلی در بیرون روستا پخته می‌شده است.
  برخی از سفال‌های این تپه‌ی هزار‌رنگ(:منقوش)، هندسی شکل است. دیگر اشیای به دست آمده از این تپه را می‌توان؛ ریتون‌های کره‌ای، مخروطی و استوانه‌ای، مُهر، پیکرک (مجسمه کوچک) حیوان و انسان، تیغه و آثار سنگی و استخوانی دانست.

  یاری‌نامه‌ها:
  همشهری آنلاین - ویکی‌پدیا

 خاطرات یک آزاده زرتشتی از روز‌های اسارت در اردوگاه‌های ارتش متجاوز صدام به قلم «افضل قائمی کاشی» در قالب یکی از کتاب‌های مجموعه «دوره درهای بسته» از سوی انتشارات روایت فتح منتشر می‌شود.
  افضل قائمی کاشانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره کتاب «دوره در‌های بسته به روایت رستم خرمدین» گفت:«این کتاب به زندگی رستم خرمدین اختصاص دارد، که در زمان پایانی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در خدمت سربازی به اسارت نیرو‌های عراق در آمد.».
  وی ادامه داد:« آنچه این کتاب را از دیگر آثار مجموعه «دوره درهای بسته» متفاوت می‌کند، اقلیت مذهبی بودن این اسیر است که به‌شوند(:دلیل) زرتشتی بودن گاهی از طرف اسرای ایرانی با مشکل روبه‌روست و زمانی طول می‌کشد که با رفتار و کردار خود نظر ‌آن‌ها را نسبت به خود تغییر دهد.».
  قائمی کاشانی افزود: «مشکل دوم مربوط به نام و نام‌خانوادگی اوست که برای عراقی‌ها جنگ‌های قادسیه را تداعی می‌کند و این مساله باعث می‌شود تا از سوی نیرو‌های عراقی بیشتر مورد شکنجه قرار بگیرد که در نهایت با معرفی کردن خود به عنوان یک مسیحی از این مشکلات رها می‌شود.».
  وی درباره منابع کتاب گفت: «مصاحبه و تحقیقات توسط انتشارات روایت فتح انجام شد، که به نسبت کامل بود و در نگارش کتاب به همان اطلاعات اکتفا شد، اما اگر خودم با وی مصاحبه می‌کردم متن کامل‌ و جامع‌تری ارایه می‌دادم.»
  پیش از این ایبنا در گفت‌وگو با فاطمه علیزاده متوجه شروع نگارش «دوره در‌های بسته به روایت رستم خرمدین» به دست او شده بود اما پس از تاخیر در نگارش، منابع اثر به موسسه روایت فتح پس داده و به افضل قائمی کاشانی سپرده شد. این اثر که نگارش آن در فروردین ماه سال 1391 به پایان رسیده است، در مراحل پایانی چاپ قرار دارد و به زودی توسط انتشارات روایت فتح منتشر می‌شود.
  «خرمدین» ٢١ تیرماه ١٣٦٧، در جنگ تحمیلی ایران و عراق به اسارت عراق در آمده بود.